Những thay đổi do đại dịch mang lại có thể sẽ có tác động lâu dài đến thị trường việc làm. Trong khi công nghệ và quy trình thay đổi, tất cả chúng ta có thể quan sát thấy rằng sự khác biệt trong tư duy, lối sống là những thay đổi sâu sắc nhất. Bước sang năm 2021, dưới đây là 05 xu hướng thay đổi môi trường làm việc của con người trong vài năm tới.
Văn phòng lai
Lâu nay, nhiều người đã quen với thiết kế văn phòng truyền thống – nơi có chỗ ngồi cố định cùng khu vực làm việc chung bị giới hạn. Thế nhưng, để phản ứng nhanh với dịch bệnh, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng làm việc 50:50 , một nửa làm việc tại văn phòng, một nửa làm việc từ xa nhằm giản cách và bảo vệ sức khỏe cho nhân viên.
Theo JLL, sự linh hoạt cùng trải nghiệm làm việc đã thúc đẩy nhu cầu về thiết kế văn phòng hiện đại trong những năm gần đây. Các công ty nhận thấy rằng yêu cầu công việc thay đổi và nhân viên đòi hỏi sự linh hoạt ngay tại nơi làm việc, nên văn phòng của họ cần phục vụ nhu cầu này để giúp thu hút và giữ chân nhân tài.
Do đó, văn phòng “lai” – sự kết hợp cân bằng của cả hai phong cách truyền thống và hiện đại ra đời. Điểm nhấn của loại hình này chính là sự kết hợp giữa các khu vực làm việc linh hoạt, nâng cao cơ hội hợp tác và không có chỗ ngồi cố định.
Ví dụ, trong khảo sát Tương lai công việc của JLL, nhiều nhà quản lý bất động sản của công ty xếp hạng sự hợp tác và tính linh hoạt là hai yếu tố được mong muốn nhất trong việc nâng cao trải nghiệm của con người tại nơi làm việc. Theo khảo sát, các nhà lãnh đạo mong muốn sự hợp tác tại nơi làm việc sẽ cải thiện ít nhất 30%, và đó là một động lực để tăng các khu vực làm việc hợp tác trong văn phòng.
Báo cáo Chi phí văn phòng thiết kế của JLL châu Á – Thái Bình Dương 2019/2020 cũng chỉ ra rằng, chi phí trung bình đã tăng 4,2% so với cùng kỳ năm trước, chịu ảnh hưởng lớn từ tình trạng thiếu lao động, tăng nhu cầu xây dựng và chi phí vật liệu cao hơn.
Tuy nhiên, tính trung bình trên 29 thành phố ở châu Á – Thái Bình Dương, một văn phòng hiện đại có giá thấp hơn gần 23% so với một văn phòng truyền thống. Từ một góc nhìn khác, xây dựng một văn phòng theo phong cách hiện đại mất ít thời gian hơn cũng giúp tiết kiệm chi phí.
Xu hướng làm việc từ xa phát triển mạnh mẽ
Theo cục điều tra dân số Mỹ, gần 1/3 lực lượng lao động nước này và một nửa số “lao động tri thức” có khả năng làm việc tại nhà. Dù số người làm việc từ xa (toàn thời gian hoặc bán thời gian) đã tăng lên nhiều trong những năm gần đây, đại dịch Covid-19 là một cú huých dành cho xu thế này.
Làm việc từ xa, đúng như tên gọi, nghĩa là không giới hạn không gian làm việc ở văn phòng theo kiểu truyền thống, nhân sự có thể làm việc ở bất cứ đâu: tại nhà, quán cà phê, co-working space hay thậm chí khi đang du lịch, miễn sao đạt hiệu quả công việc và đúng kế hoạch. Tuy còn khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng hình thức này lại tương đối phổ biến ở các nước châu Âu và Mỹ, đặc biệt là tại các công ty công nghệ và dịch vụ, vì những lợi ích đa dạng cho cả doanh nghiệp lẫn nhân sự.
Về phía doanh nghiệp, họ có thể giảm thiểu chi phí văn phòng, tăng cơ hội tiếp cận nhân sự tài năng trên khắp thế giới và cho phép công ty hoạt động 24/7 với nhân viên trải khắp các múi giờ. Còn với nhân sự, cơ hội trải nghiệm môi trường làm việc nước ngoài, được trả mức lương và đãi ngộ tương tự nhân viên bản xứ nhưng mức chi tiêu nội địa, tiết kiệm thời gian di chuyển đến công ty là một vài ưu điểm cần xét đến.
Trong bối cảnh hiện nay, làm việc từ xa ở Việt Nam mới chỉ dừng lại ở việc nhân viên hoàn thành công việc ở nhà thay vì ở văn phòng, mà chưa thể phát huy được hết những lợi thế vốn có. Chưa có một dự đoán tích cực nào về việc bao giờ COVID-19 kết thúc. Do đó, làm việc từ xa có thể sẽ phải trở thành hình thức làm việc chủ yếu của nhiều nhân sự và doanh nghiệp thay vì coi là giải pháp tạm thời
Văn hóa ảo công ty
Các công ty cần tìm cách duy trì văn hóa doanh nghiệp của họ trong một môi trường ảo. Ưu tiên dành thời gian để phát triển một kế hoạch đảm bảo bạn tập trung vào sự tham gia của nhân viên. Thông thường, bạn có thể tuân theo các phương pháp thu hút nhân viên bình thường của mình, nhưng trong một môi trường ảo điều này có thể sẽ khó khăn. Tổ chức các cuộc họp trực tuyến, kết nối mạng hoặc các bài tập xây dựng nhóm đồng thời hoan nghênh phản hồi. Để thu hút và giữ chân những cá nhân tài năng, các công ty sẽ cần thông báo về cách họ đã chăm sóc nhân viên của mình trong thời gian khó khăn này.
Tăng cường chăm sóc sức khỏe và tinh thần cho nhân viên
Trong vài năm qua, nhà tuyển dụng tại Mỹ đã đưa ra những lợi ích mới hỗ trợ nhân viên, như, tăng thời gian nghỉ thai sản. Ngay cả trước đại dịch, nghiên cứu của Gartner cho thấy 45% khoản tăng ngân sách phúc lợi được phân bổ cho các chương trình phúc lợi về tinh thần và cảm xúc.
Và đại dịch đã đưa vấn đề phúc lợi lên hàng đầu khi các nhà tuyển dụng nhận thức rõ hơn bao giờ hết cách sức khỏe tinh thần ảnh hưởng đối với nhân viên và đối với công ty ở nơi làm việc.
Đến cuối tháng 3, 68% công ty Mỹ đưa ra ít nhất một phúc lợi mới về sức khỏe hỗ trợ nhân viên trong suốt đại dịch. Vào năm 2021, các nhà tuyển dụng sẽ tiến xa hơn nữa bằng cách mở rộng phúc lợi cho sức khỏe tinh thần. Điều này làm phát sinh những ngày họ đóng cửa toàn bộ công ty vì “sức khỏe tinh thần tập thể” nhằm nâng cao nhận thức của nhân viên về vấn đề quan trọng này.
5. Công việc tự do sẽ giúp thu hẹp khoảng cách
Freelancer chưa bao giờ hết hữu ích cho những ai thất nghiệp hoặc bị cắt giảm giờ làm vì đại dịch. Theo khảo sát của Upwork được thực hiện vào giữa tháng 6 đến đầu tháng 7 năm 2020, 59 triệu người (36% lực lượng lao động ở Mỹ) đã làm công việc tự do từ trước đó 12 tháng. 12% người được hỏi đã bắt đầu chuyển sang freelance trong suốt đại dịch, 54% vì cần thiết và 75% vì để tìm kiếm sự ổn định tài chính.
Với tình hình kinh tế tiếp tục bất ổn và sự gián đoạn thị trường, việc làm tự do và nguồn thu nhập bổ sung mà nó mang lại có khả năng vẫn sẽ được duy trì lâu dài. Trên thực tế, có đến 88% Freelancer nói rằng nhiều khả năng họ phải tiếp tục công việc này trong tương lai.
Các công ty cũng sẽ hưởng lợi từ việc phát triển thị trường việc làm tự do, đặc biệt là khi họ không có đủ ngân sách để thuê nhân viên toàn thời gian. Khi các doanh nghiệp đánh giá nhu cầu dài hạn, làm việc tự do và làm việc theo hợp đồng có thể giúp họ lấp các chỗ trống nhân sự.
Nhà kinh tế học John Maynard Keynes đã dự đoán vào năm 1930 rằng thời lượng chúng ta làm việc sẽ dần giảm xuống chỉ còn 15 giờ một tuần khi công nghệ làm cho chúng ta năng suất hơn. Không biết tương lai đó còn xa nữa không. Nhưng trước mắt, chúng ta đã có thể thấy được những thay đổi vô cùng tích cực trong môi trường làm việc của con người trong năm 2021 và nhiều năm sau nữa
