Chúng ta đang sống trong một thế giới ngày càng hướng đến dữ liệu. Vậy nên, điều quan trọng hơn cả là phải tìm ra những cách dễ tiếp cận hơn để xem và hiểu dữ liệu. Trực quan hóa dữ liệu được ra đời như một xu thế tất yếu. Hãy cùng FSI đi khám phá chi tiết 3 ví dụ hay nhất mọi thời đại về trực quan hóa dữ liệu để thấy rõ hơn sức ảnh hưởng của công cụ này nhé!
Trực quan hóa dữ liệu là gì?
Trực quan hóa dữ liệu (Data visualization) là kỹ thuật chuyển đổi những dữ liệu có định dạng phức tạp sang dạng hình ảnh (đồ thị, biểu đồ,…) dễ hiểu nhằm bóc tách thông tin nhanh chóng, tăng cường nhận thức của con người và phục vụ việc ra quyết định chính xác.
Việc sử dụng công cụ trực quan hóa để biểu diễn dữ liệu không còn là một hiện tượng mới. Nó đã xuất hiện trên bản đồ, bản vẽ thiết kế hay những sơ đồ dữ liệu từ hàng ngàn năm về trước. Tuy nhiên, trong những ngày đầu triển khai, năng lực đồ họa còn hạn chế nên chưa thể phát huy được hết sức mạnh vốn có của chúng.
3 ví dụ tiêu biểu về trực quan hóa dữ liệu
Bản đồ hành quân của Napoléon
Năm 1812, Napoléon hành quân đến Moscow để chinh phục thành phố. Đó là một thảm họa khi ông ra đi mang theo 470.000 binh sĩ nhưng trở về chỉ còn lại 10.000. Biểu đồ trên kể cho chúng ta câu chuyện chi tiết về chiến dịch đó. Chiều rộng của đường biểu thị tổng số binh sĩ và màu sắc biểu thị hướng (màu vàng cho hướng đi Moscow, màu đen cho chuyến trở về). Ta thấy nó ngày càng có xu hướng thu hẹp lại.
Bên dưới hình ảnh trực quan trung tâm là một biểu đồ đường nhiệt độ minh họa cho cái lạnh mùa đông đang giảm nhanh đã tàn phá cuộc hành trình. Đây là một biểu đồ thành công và có sức ảnh hưởng lớn mô tả cụ thể ở từng điểm dữ liệu và khuyến khích sự tò mò.
Bản đồ bùng phát dịch tả năm 1854 trên đường Broad, London
Bản đồ bùng phát dịch tả năm 1854 về cơ bản là sử dụng các thanh đặt trên các khối thành phố để đánh dấu số ca tử vong do bệnh tả gây ra trong mỗi hộ gia đình. Mức độ tập trung và độ dài của các thanh này cho thấy một tập hợp các khối thành phố có ca tử vong cao hơn những nơi khác.
Bản đồ đã tiết lộ nguyên nhân các hộ gia đình bị bệnh dịch tả nặng nhất đều sử dụng chung giếng để lấy nước uống. Cái giếng bị ô nhiễm bởi nước thải được đề cập đại diện cho khu vực có mật độ bùng phát dịch tả cao. Sau đó, giải pháp để ngăn chặn là xây dựng hệ thống thoát nước thải bảo vệ giếng khỏi sự ô nhiễm. Đây cũng là một hình ảnh trực quan cực kỳ thành công khi nó phát hiện ra nguyên nhân cốt lõi của vấn đề và truyền cảm hứng cho một sáng kiến hiệu quả.
Ngân sách chính phủ Hoa Kỳ
Tất cả các chính phủ, đặc biệt là Hoa Kỳ, có ngân sách chính phủ nổi tiếng là mơ hồ và khó hiểu. Sơ đồ bên dưới do Nhà Trắng vẽ ra trong nhiệm kỳ tổng thống Barack Obama, đã chia nhỏ ngân sách năm 2016 của Hoa Kỳ một cách trực quan để đưa các chương trình của chính phủ vào bối cảnh cụ thể.
Đây không phải là sơ đồ minh họa sáng tạo nhất, cũng không phải là hình ảnh trực quan đầu tiên được biết đến rộng rãi về ngân sách chính phủ. Nhưng đây lại là hình ảnh quan trọng áp dụng trực quan hóa dữ liệu như một cách để giao tiếp với người nộp thuế về việc tiền thuế của họ sẽ đi về đâu, đảm bảo tính công khai minh bạch.
Tầm quan trọng của trực quan hóa dữ liệu
Chỉ cần tham khảo 3 ví dụ kể trên, chúng ta có thể hình dung ra viễn cảnh một doanh nghiệp vận hành khi có sự góp mặt của trực quan hóa dữ liệu.
Đưa ra quyết định chính xác
Các nhà phân tích dữ liệu và nhà quản lý thường đọc dữ liệu đã được trực quan hoá do tính rõ ràng hơn so với các con số rời rạc, trừu tượng. Qua đó, họ thu được cái nhìn toàn cảnh về thực trạng kinh doanh của doanh nghiệp mình và xu hướng biến động của thị trường. Tất cả như chất xúc tác cho quá trình sản sinh những quyết định chính xác giúp gia tăng lợi thế cạnh tranh trước đối thủ.
Tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng
Việc trực quan hóa dữ liệu có lợi ích rất lớn trong việc làm nổi bật nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Doanh nghiệp có thể dễ dàng nhận thấy sự thay đổi trong hành vi, thói quen và sở thích, thị hiếu của khách hàng qua từng giai đoạn dựa vào số liệu thống kê lượng người mua, lượng mặt hàng đã bán, tồn kho. Sự không hài lòng của khách hàng cũng được nêu rõ qua đồ thị. Nhờ đó mà xác định những thiếu sót trong từng điểm chạm với khách hàng để đưa ra những biện pháp nâng “hạng sao” trong dịch vụ khách hàng.
Nhân viên hợp tác hiệu quả hơn
Thông qua những số liệu được trình bày rõ ràng, không chỉ nhà quản lý mà mỗi nhân viên cũng đều có thể nắm bắt được tình hình doanh nghiệp nhanh chóng. Nhờ đó, họ tự tin chia sẻ hiểu biết của mình hơn trong việc cải thiện các vấn đề chung và nhìn rõ được hiệu quả làm việc của mình. Đồ thị cũng thể hiện mối tương quan và chênh lệch hiệu suất làm việc của các nhân viên với nhau. Từ đây, nhiều nhân viên sẽ có động lực tập trung cải thiện hiệu suất của bản thân.
Hạn chế sự phụ thuộc vào các nhà khoa học dữ liệu
Không phải doanh nghiệp nào cũng đủ nguồn lực để thuê các chuyên gia bên ngoài phục vụ việc phân tích các số liệu. Việc ứng dụng các công cụ trực quan hoá khiến nhân viên không phải chuyên môn cũng đọc được những dữ liệu đơn giản giúp tối ưu ngân sách công ty.
Cải thiện khả năng “giao tiếp bằng số liệu” với các đối tác
Khi hợp tác hay đi tìm nhà đầu tư, đấu thầu, việc cho các đối tác thấy được dẫn chứng bằng con số định lượng cụ thể là rất cần thiết. Công cụ hình ảnh hóa dữ liệu có khả năng trình bày chúng đưa bạn tiến gần hơn với các đối tượng trên qua các đồ thị. Kể cả chưa có kinh nghiệm phân tích dữ liệu chuyên sâu, khách hàng và đối tác vẫn có thể hiểu được các đề xuất từ doanh nghiệp.
Thách thức của trực quan hóa dữ liệu
Trực quan hóa dữ liệu lộ ra một số thách thức dẫn đến việc trình bày sai thông tin hoặc phóng đại một số dữ kiện nhất định.
Đơn giản hóa dữ liệu quá mức
Các nhà khoa học dữ liệu phải cân bằng giữa việc hiểu và trao đổi dữ liệu. Nếu dữ liệu quá giản, thông tin quan trọng có thể bị rút gọn, biến mất. Ví dụ về một báo cáo dữ liệu thành tích học tập. Báo cáo minh họa một biểu đồ cột cho thấy thành tích học tập có chiều hướng giảm xuống trong thời gian học sinh chơi trò chơi điện tử nhiều hơn nên kết luận rằng việc chơi trò chơi điện tử đã tác động xấu đến kết quả học tập. Tuy nhiên, việc trực quan hóa dữ liệu bị đơn giản hóa quá mức khiến báo cáo không xét đến yếu tố nhân khẩu học và một số yếu tố khác cũng tác động đến thành tích học tập.
Thông tin thiếu khách quan
Hành động của con người tác động xấu đến việc trực quan hóa dữ liệu. Nhóm lập báo cáo dữ liệu có thể thiên vị kết quả nào đó bằng cách chọn trước dữ liệu phù hợp với ý đồ cá nhân. Mặc dù các công cụ trực quan hóa dữ liệu có độ chính xác cao hơn, nhóm vận hành những công cụ này vẫn có thể đưa vào yếu tố trục lợi ở bước chọn và làm sạch dữ liệu. Do đó, điều quan trọng là bạn phải tạo sự đa dạng cho các nhóm và ý kiến trong nỗ lực trực quan hóa dữ liệu của mình.
Phóng đại
Những đối tượng xấu sử dụng trực quan hóa dữ liệu không chính xác để biện minh cho hành vi gây hại hoặc đưa ra quyết định không có lợi. Ví dụ: Một nhóm chi tiêu quá mức vào thiết bị sản xuất để hỗ trợ nhà cung cấp có quan hệ thân thiết. Sau đó, họ sẽ biện minh cho việc mua hàng bằng cách sử dụng các báo cáo dữ liệu trực quan để phóng đại mức độ an toàn cho người lao động đã cải thiện đáng kể sau khi lắp đặt thiết bị mới. Tuy nhiên, sự thật là một số yếu tố khác đã góp phần đảm bảo an toàn lao động mà không hề liên quan gì đến thiết bị mới.
VLAKE đồng hành cùng các doanh nghiệp trên hành trình khai phá và trực quan hóa dữ liệu
Trực quan hóa ngày càng trở nên quan trọng trong việc hiểu được hàng tỷ dữ liệu đang được sản sinh ra mỗi ngày. Nền tảng lưu trữ và xử lý dữ liệu lớn VLAKE của Công ty Đầu tư Thương mại và Phát triển Công nghệ FSI giúp doanh nghiệp sắp xếp dữ liệu thành một dạng dễ hiểu hơn, làm nổi bật các xu hướng và điểm khác biệt. Bên cạnh đó, VLAKE còn tích hợp sẵn các công cụ xử lý trực quan trên hệ thống, không yêu cầu thao tác phức tạp. Giải pháp cam kết đem đến một hình ảnh trực quan tốt, loại bỏ nhiễu khỏi dữ liệu và làm nổi bật thông tin hữu ích.
Thông qua bài viết trên, hy vọng bạn đọc sẽ có cái nhìn toàn cảnh hơn về trực quan hóa dữ liệu. Trực quan hóa dữ liệu hiệu quả cần cân bằng tinh tế giữa hình thức và chức năng. Hình ảnh trực quan đẹp nhất chưa chắc đã thành công trong việc truyền tải đúng thông điệp. Vậy nên, hãy để VLAKE cùng FSI kể cho bạn nghe câu chuyện tuyệt vời của chính doanh nghiệp bạn.
