Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là một trong những nguồn dữ liệu vô cùng quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia cũng như phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Hãy cùng FSI tìm hiểu cơ sở dữ liệu dân cư là gì, làm thế nào để quản lý nguồn dữ liệu này một cách hợp lý, hiệu quả qua bài viết dưới đây!
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là gì?
Theo giải thích tại Điều 3 Luật Căn cước công dân:
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là tập hợp thông tin cơ bản của tất cả công dân Việt Nam được chuẩn hóa, số hóa, lưu trữ, quản lý bằng cơ sở hạ tầng thông tin để phục vụ quản lý nhà nước và giao dịch của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Đồng thời, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là tài sản quốc gia, được Nhà nước bảo vệ theo quy định của pháp luật về bảo vệ công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia (theo Điều 10 Luật Căn cước công dân)
Thông tin được thu thập từ công dân bao gồm:
- Họ, tên đệm và tên khai sinh;
- Ngày, tháng, năm sinh;
- Giới tính;
- Nơi đăng ký khai sinh;
- Quê quán;
- Dân tộc;
- Tôn giáo;
- Quốc tịch;
- Tình trạng hôn nhân;
- Nơi thường trú;
- Nơi tạm trú;
- Tình trạng khai báo tạm vắng;
- Nơi ở hiện tại;
- Quan hệ với chủ hộ;
- Nhóm máu, khi công dân yêu cầu cập nhật và xuất trình kết luận về xét nghiệm xác định nhóm máu của người đó;
- Họ, chữ đệm và tên, số định danh cá nhân hoặc số Chứng minh nhân dân, quốc tịch của cha, mẹ, vợ, chồng hoặc người đại diện hợp pháp;
- Họ, chữ đệm và tên, số định danh cá nhân hoặc số Chứng minh nhân dân của chủ hộ và các thành viên hộ gia đình;
- Ngày, tháng, năm chết hoặc mất tích.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư giúp ích gì cho người dân?
Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia là một phần trong kế hoạch xây dựng chính quyền số. Dựa trên nền tảng công nghệ thông tin hiện đại, các hoạt động của mọi cơ quan các cấp sẽ được vận hành dễ dàng hơn, giúp giảm thiểu chi phí, nâng cao khả năng tương tác và cung ứng dịch vụ trực tuyến nhanh nhạy hơn.
Việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư giúp:
- Thay thế nhiều loại giấy tờ và thủ tục hành chính: Thay vì phải quản lý hàng chục loại giấy tờ như: Bảo hiểm y tế, bằng lái xe, giấy phép lái xe, mã số chứng chỉ hoặc giấy phép hành nghề, tiêm chủng, y tế, giáo dục, thẻ cán bộ, công chức, viên chức… thì việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia sẽ tổng hợp mọi thông tin trên vào 1 thẻ căn cước duy nhất. Điều này giúp tiết kiệm lượng lớn ngân sách nhà nước cho việc in ấn, quản lý, bảo quản các loại giấy tờ tùy thân và tiết kiệm thời gian cho người dân trong các thủ tục hành chính.
- Tạo hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung, thống nhất trên toàn quốc, dùng chung các tất cả các bộ, ban, ngành, chính quyền các cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời và cập nhật thường xuyên
- Nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý dân cư, nhất là với những biến động trong tình hình dân số, quản lý đối tượng, xác minh nhân thân, đảm bảo an ninh, trật tự và phòng chống tội phạm.
- Thuận tiện hơn trong các thủ tục hành chính: Trước đây việc thực hiện các thủ tục hành chính tại các cơ quan công quyền gặp nhiều hạn chế do thiếu thông tin về giấy tờ, quy trình còn rườm rà, gây mất thời gian. Giờ đây, khi cơ sở dữ liệu và thông tin được bổ sung đầy đủ, người dân có thể tìm hiểu trước mọi quy định ở trên mạng để chuẩn bị hồ sơ. Ngoài ra, nhân dân còn có thể nộp hồ sơ ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào, tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí và giảm thiểu những bất cập trong quá trình xử lý thủ tục.
- Tăng cường tính minh bạch, hiệu quả trong tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính: Lãnh đạo các cấp có thể theo dõi tình trạng xử lý hồ sơ để có cái nhìn tổng quát về hoạt động của cơ quan, dễ dàng phát hiện điểm nóng và đưa ra quyết định xử lý nhanh hơn, kịp thời hơn, giải quyết bất cập nhanh chóng, hiệu quả. Từ đó hạn chế rắc rối phát sinh giữa người dân và cán bộ công chức; nâng cao niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước.
Quản lý và sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư như thế nào?
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là thông tin quan trọng, được yêu cầu bảo mật ở mức độ cao. Chỉ các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền mới được khai thác và sử dụng nguồn dữ liệu trên theo quy định của nhà nước tại điều 10, Luật Căn cước công dân và Điều 8, Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31-12-2015 của Chính phủ.
Trước đây, khi chưa có hệ cơ sở dữ liệu dân cư, việc quản lý dân cư ở nước ta mang tính đơn lẻ, ở từng bộ, ngành có sự khác biệt về cách thức theo dõi, dẫn đến sự thiếu đồng bộ, rời rạc, chia cắt về thông tin. Để hạn chế thực trạng trên, tiết kiệm ngân sách nhà nước và hạn chế bất cập cho người dân, Nhà nước đã quyết định áp dụng khoa học kỹ thuật để xây dựng cơ sở dữ liệu, kết nối hệ thống dữ liệu với nhau, từ đó hướng đến xây dựng thành công Chính phủ điện tử và nền kinh tế số.
Tuy nhiên, khi có trong tay nguồn dữ liệu dân cư quý giá trên, việc quản lý và sử dụng cũng đang gặp những thách thức nhất định do dư âm của cách thức quản lý truyền thống vẫn ảnh hưởng đến cách thức quản lý số; cơ sở hạ tầng ở nhiều địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu công nghệ, cần phải đầu tư và đào tạo nhân lực.
Bên cạnh đó, các ban, ngành ở địa phương cũng cần đến sự hỗ trợ từ các giải pháp công nghệ, điển hình là ứng dụng dữ liệu lớn (Big Data) vào lưu trữ, sắp xếp, khai thác và sử dụng dữ liệu quốc gia.
VLAKE – Giải pháp hỗ trợ quản lý dữ liệu dân cư hiệu quả đến từ FSI
Ứng dụng Big Data trong vận hành hiện đang là xu hướng của nhiều cơ quan, tổ chức trên toàn thế giới. Không nằm ngoài xu thế chung trên, công tác quản lý dữ liệu dân cư cũng đang được kết hợp với xử lý dữ liệu lớn.
Để ứng dụng dữ liệu lớn trong quản trị dữ liệu dân cư hiệu quả, các Bộ, ban ngành cần một chiến lược, cơ chế và công cụ phù hợp cho phép thu thập, lưu trữ, xử lý, phân tích dữ liệu với số lượng lớn, tốc độ xử lý nhanh.
Nền tảng này là công cụ khai thác và quản lý dữ liệu lớn mạnh mẽ, với 4 module chính bao gồm:
- Lưu trữ dữ liệu
- Kết nối và tổng hợp dữ liệu
- Xử lý dữ liệu lớn
- Trực quan hóa dữ liệu
Ưu điểm của VLAKE nằm ở:
- Khả năng lưu trữ tất cả thông tin dân cư, nhân khẩu học các định dạng dữ liệu, lưu trữ không giới hạn
- Thu thập dữ liệu dân cư từ nhiều nguồn khác nhau, không phụ thuộc đơn vị quản lý nguồn dữ liệu gốc, không làm ảnh hưởng tới hoạt động hiện hành của các đơn vị liên quan
- Tìm kiếm và truy xuất dữ liệu, thông tin cá nhân nhanh chóng, sát với thời gian thực
- Phân tích và trực quan hóa dữ liệu, giúp tạo lập các báo cáo theo yêu cầu với độ chính xác và tốc độ cao.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là thông tin quan trọng để xây dựng chính quyền số, chính phủ số thành công. Hy vọng các cơ quan, tổ chức đã có thêm hiểu biết và công cụ thiết yếu để xúc tiến công tác quản lý, khai thác thông tin hiệu quả trong tương lai!
